Cơ sở khoa học

UNESCO tuyên bố kết quả do NOWC công bố là mang tính riêng tư, chỉ phản ánh ý kiến của những người sử dụng internet và tin nhắn điện thoại di động. Tổ chức UNESCO cho rằng cuộc bình chọn của NOWC không mang tính khoa học, và kết quả bình chọn không có đóng góp về mặt ý nghĩa và bền vững cho việc bảo tồn các công trình được chọn [50].

Tổ chức UNESCO cũng cho rằng nếu chỉ đánh giá trên góc độ cảm tính từng địa điểm thôi thì không đủ, mà phải có những đánh giá trên góc độ khoa học và được bảo vệ bằng những biện pháp chế tài đầy đủ. UNESCO đánh giá chương trình của Weber mới chỉ dựa vào ý kiến của những người tham gia mà thiếu các góc độ còn lại. Việc bỏ phiếu bị đánh giá là phần lớn mang tính cục bộ, dân tộc, thiếu các tiêu chí khách quan. Các nhà quan sát cho rằng các nhà tổ chức thiếu các biện pháp để tránh chuyện một người bỏ phiếu nhiều lần.

Tại Việt Nam, sau khi cuộc bầu chọn kết thúc, các tờ báo bắt đầu lật lại vấn đề về tính pháp lý và giá trị của cuộc bình chọn[51]. Báo Khoa học và Đời sống đã phỏng vấn ông Nguyễn Xuân Thắng, Tổng Thư ký Liên hiệp các Hội UNESCO thế giới, Chủ tịch Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam. Theo ông Thắng, "với một cuộc chơi dễ dãi kiểu NOWC, nguy cơ một thói quen tranh giành, ganh đua dễ dãi để được tôn vinh sẽ hình thành trong tiềm thức của thế hệ trẻ. Lối chơi đó quá trục lợi, đi ngược lại các nguyên tắc quan hệ quốc tế, các tiêu chuẩn văn minh, văn hoá, hoà bình và hữu nghị mà các quốc gia hôm nay đang nỗ lực vun đắp".

Tuy nhiên theo ông Trần Nhất Hoàng, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Cục Hợp tác quốc tế - Bộ VHTTDL), thì "Tiêu chí của chiến dịch là đánh giá khả năng quảng bá di sản, khác với UNESCO (đánh giá qua hội đồng theo những tiêu chí khoa học, có mục tiêu giáo dục, bảo tồn)", và khi bầu chọn qua mạng, mỗi người phải chọn đủ 7 ứng cử viên, nên dù có thiên vị cho đất nước mình thì vẫn cần phải dùng cả lý trí để bầu cho 6 kỳ quan khác (và theo quy định, chỉ có 10% phiếu từ nước chủ nhà được tính, số còn lại được lấy từ phiếu quốc tế để đảm bảo khách quan). Nhiều chính khách quốc tế như Tổng thống Hàn Quốc, Philippines, Indonesia, Thủ tướng Bangladesh, Ấn Độ, Nelson Mandela… nhiều nhân vật nổi tiếng như cầu thủ Pak Chi Song, Lionel Messi cũng tham gia vận động bình chọn để quảng bá cho đất nước mình.

Bà Tia Viering, giám đốc truyền thông Tổ chức New7Wonders thì phát biểu: "Không giống với UNESCO, mục tiêu của chúng tôi là khuyến khích mọi người tương tác với văn hóa, chúng tôi đưa văn hóa ra khỏi các viện bảo tàng. Chúng tôi đến thẳng mọi người và hỏi họ trân trọng những kỳ quan nào nhất.".

Còn Đại biểu Dương Trung Quốc phát biểu: "Đừng nghĩ việc bầu chọn do một tổ chức quốc tế thực hiện mới có giá trị, còn kết quả bầu chọn do tổ chức tư nhân làm thì không... Như giải Nobel chẳng hạn, ban đầu từ sáng kiến của một cá nhân thôi, nhưng sau này trở thành một giải thưởng danh giá. Điều duy nhất lấn cấn của tôi là cách bầu chọn. Cách bầu chọn ban đầu tức bầu chọn qua mạng, mỗi người chỉ được một lần biểu quyết tôi cho rất nghiêm túc. Về sau này việc bầu cũng hơi xô bồ, một người bầu chọn 1000 lần cũng được. Nhưng việc đó cũng chỉ là thứ yếu."[52]

Tính pháp lý của tổ chức N7W

Ngày 28 tháng 4 năm 2011, Bộ Du lịch Indonesia cử một phái đoàn gồm 8 thành viên để tiến hành điều tra về tổ chức này. Phái đoàn từ Jakarta, được sự trợ giúp của Đại sứ quán Indonesia tại Bern, đã tìm địa chỉ của N7W Foundation được ghi trên các văn bản chính thức: Hoschgasse 8, PO Box 1212, 8034 Zurich, nhưng họ không tìm thấy địa chỉ này vì mã số bưu điện bị sai, thư tới địa chỉ của New7Wonders tại Zurich đã bị trả về. Đoàn điều tra của Indonesia đã phải xác minh lại số mã bưu điện thì địa chỉ này đưa họ đến một viện bảo tàng chỉ mở cửa vào 3 tháng mùa hè[53]. Ông Nirwandar, Giám đốc tiếp thị du lịch của Indonesia cho rằng: "Điều rất kì lạ là một tổ chức quốc tế có những giao dịch lên đến hàng triệu USD lại không có nổi một văn phòng thực"[54]. Sau cuộc khảo sát tại Zurich, ông Djoko Susilo, Đại sứ Indonesia tại Thụy Sĩ đã khuyến cáo người dân không nên tham gia vào trò chơi này.

Nagib Amin, một chuyên gia Ai Cập về di sản thế giới phát biểu: "Ngoài khía cạnh thương mại, lá phiếu không có cơ sở khoa học.". Tại Ai Cập, Bộ trưởng Văn hóa Farouq Hosni gọi cuộc bầu chọn này là "ngớ ngẩn" và mô tả Weber - nhà sáng lập NOWC - chỉ có mục đích duy nhất là "tự quảng cáo" [55]. Có người đã liên hệ hoạt động và cách kinh doanh của NOWC với Viện Tiểu sử Hoa Kỳ. Nhà báo Al-Sayed của Ai Cập nhận xét, cuộc chơi do NOWC chủ trì không những "đã tấn công vào các nền văn minh" mà còn thúc đẩy một cuộc chạy đua khích lệ ý thức dân tộc hẹp hòi trong một bộ phận công chúng ở các quốc gia.

Tuy vậy, về phía Indonesia, quyết định của Bộ Du lịch lại bị phản đối ngay từ trong chính giới chính khách và dư luận nước này. Cựu Phó tổng thống Jusuf Kalla chỉ trích những quan chức tỏ ý nghi ngờ New7wonders. Ông xem họ là "thật ngây thơ khi chỉ nhìn vào văn phòng đại diện, một thứ vốn không quan trọng trong thời đại kỹ thuật số.". Kalla giải thích rằng, những người phụ trách luôn bận rộn đi thăm các kỳ quan ứng viên ở nước ngoài và do đó sẽ không cần một văn phòng lớn. Ông nói thêm rằng nhiều nguyên thủ cũng tham gia cuộc thi như các Tổng thống Phillipin Benigno Aquino III, Tổng thống Mỹ Barack Obama, và rằng "Sự thật chính phủ không quan tâm chỉ vì họ cảm thấy ghen tị với tầm ảnh hưởng của New7wonders"[56]. Tổng thống Indonesia - Susilo Bambang Yudhoyono với tư cách cá nhân cũng kêu gọi người dân nhắn tin SMS bình chọn cho vườn quốc gia Komodo qua số 9818[57]. Cuối cùng vườn quốc gia Komodo vẫn lọt được vào Top 7 kỳ quan được bình chọn nhiều nhất.

Về những chỉ trích từ phía Ai Cập, New7Wonders cho rằng đó chỉ là biểu hiện của sự bực bội, khi quần thể Kim tự tháp của Ai Cập không được xếp vào danh sách ứng viên của chương trình Bảy kỳ quan thế giới mới. Thực tế, sau khi biết được quần thể Kim tự tháp được trao danh hiệu Kỳ quan Danh dự mà không cần qua bầu chọn (vì là kỳ quan duy nhất trong Bảy kỳ quan thế giới cổ đại còn tồn tại), những chỉ trích từ phía Ai Cập cũng chấm dứt. Thậm chí thành phố Cairo còn được Ai Cập đăng ký sớm nhất các nước châu Phi trong chương trình mới của New7Wonders - Bảy thành phố kỳ quan mới.[58]

Tiền phí bản quyền

Vấn đề gây tranh cãi tiếp theo là về doanh thu. Trừ website của các ủy ban quản lý kỳ quan ứng viên được sử dụng miễn phí, tổ chức này yêu cầu các website tư nhân muốn sử dụng logo và đường dẫn thì phải trả phí bản quyền 5000 USD một tháng [59]. Đặc biệt, với việc lập ra hệ thống nhắn tin SMS bình chọn, tổ chức này đã thu về một khoản lợi nhuận lớn, điều này đã bị Bộ Văn hóa và Du lịch Indonesia chỉ trích. Trong thông cáo báo chí về việc rút lui khỏi cuộc bầu chọn, Bộ này cho rằng đây là "một tổ chức thương mại với mục tiêu lợi nhuận cao mặc dù chính nó tuyên bố là phi lợi nhuận"[60]. Ngoài việc bán phiếu bầu, NOWC dựa vào các khoản quyên góp từ cá nhân, việc mua bán các loại hàng hoá như áo phông, đồ lưu niệm và các khoản thu từ quảng cáo để hoạt động. Để hợp thức hóa lợi nhuận, chiến dịch này tồn tại dưới danh nghĩa của hai đơn vị khác nhau: một tổ chức phi lợi nhuận mang tên "New7Wonders Foundation" và một công ty kinh doanh mang tên "NewOpenWorld Corporation".[61].Chính phủ một số nước như Indonesia[62], Liban và Maldives đã quyết định dừng vận động cho cuộc bình chọn (tuy nhiên các kỳ quan của các nước này vẫn không bị rút do các nhóm vận động khác đã được lập ra vì bất bình với sự bỏ cuộc của chính phủ, họ tự tổ chức vận động dư luận để gánh thay phần của chính phủ). Tháng 6-2011 Bộ trưởng Du lịch Maldives Thoyyib Mohamed phát biểu: "Vì những đòi hỏi về lượng tiền quá cao của tổ chức New7Wonders, chúng tôi thấy rằng việc tiếp tục tham gia không còn là mối quan tâm của Maldives nữa"[63]. Ông buộc tội New7Wonders đã yêu cầu Maldives trả một số tiền bản quyền khá lớn, gồm các khoản mục sau:

• Chi phí cho bằng chứng nhận nhà tài trợ Bạch kim: 350.000 USD
• Chi phí cho 2 bằng chứng nhận nhà tài trợ Vàng: 210.000 USD mỗi bằng
• Tài trợ cho sự kiện ‘World Tour’, theo đó, Maldives phải chu cấp cho một đoàn đại biểu tới thăm, phải cung cấp khinh khí cầu để tham quan, tiền vé máy bay, tiền ăn ở...
• Chi phí để cho Đài truyền hình quốc gia tham gia vào chiến dịch New7Wonders: lúc đầu đề xuất là 1 triệu USD, sau đó giảm xuống 500.000 USD.
• Chi phí để được đính logo của tổ chức lên mỗi chiếc máy bay của Maldives: 1 triệu USD.[64]

Bộ trưởng Du lịch Indonesia Jero Wacik tuyên bố: "Chúng tôi đã chi khoảng 10 tỉ rupi (1,1 triệu USD) cho các hoạt động của chiến dịch trong 3 năm trời". Theo ông Wacik, tổ chức này đã có những động thái không chuyên nghiệp, không đáng tin cậy. Ông Wacik tiết lộ rằng tổ chức này sau đó đã đòi thêm 10 triệu USD cho phí đăng ký và 35 triệu USD cho việc đăng cai lễ trao giải. Một luật sư đại diện cho ngành du lịch Indonesia còn xem xét việc khởi kiện New7Wonders[51]

Tuy nhiên, người phát ngôn của New7Wonders Foundation, Eamonn Fitzgerald, khẳng định những cáo buộc trên của Indonesia và Maldives là vô căn cứ. Ông Fitzgerald cũng chỉ cho người đọc tới thông tin trên tờ "Minivan News" của Maldives, rằng New7Wonders bị công kích là do "bị vướng vào vấn đề chính trị của hai nước".[65]

Trong cuộc họp báo ở Hạ Long ngày 30-3-1012, chủ tịch Bernard Weber khẳng định: "Chúng tôi chỉ thu duy nhất khoản phí đăng ký tham gia chiến dịch giai đoạn khởi đầu của các nước là 199 USD, ngoài ra thì không thu thêm khoản phí nào kể cả những nước chiến thắng".[66]. Ngành du lịch các nước, cơ quan chính phủ và các tổ chức phi lợi nhuận sẽ được sử dụng miễn phí danh hiệu và logo Kỳ quan thiên nhiên thế giới mới cho việc quảng bá du lịch mà không phải trả một khoản phí nào[67]